Projekt:
Straty wojenne kościoła farnego p.w. św. Katarzyny Aleksandryjskiej w Braniewie (2023).
Zadaniem projektu realizowanego w roku 2023 jest możliwie najbardziej precyzyjne ustalenie zakresu strat wojennych, jakich doznał kościół farny w Braniewie. Nawet pobieżna analiza materiału ikonograficznego wskazywała na duży zakres ubytków.
Braniewo jest najstarszym miastem na Warmii, a zarazem jedynym miastem podwójnym na tym terenie. Przywilej lokacyjny otrzymało w 1261 r., a do roku 1360 było stolicą Warmii i miejscem rezydencji biskupów.
Pierwsza wzmianka o kościele pochodzi z 1251 r. Zapewne była to drewniana świątynia, która w latach 1343-1442 ustąpiła miejsca budowli gotyckiej, będącej kościołem parafialnym Starego Miasta Braniewa.
Ze względu na zamożność tutejszych kupców, wyposażenie świątyni było imponujące – od średniowiecznych i barokowych ołtarzy, po płyty nagrobne, tkaniny i wyroby rzemiosła artystycznego. Niestety w 1945 r. kościół został zbombardowany. Zniszczeniu uległa niemal cała bryła, wraz z przeważającą większością wyposażenia wnętrza. Prace nad odbudową kościoła podjęto dopiero w 1986 r. i kontynuowano do końca lat 80-tych XX w.
Projekt prowadzony w 2023 r. ma na celu ustalenie stanu wyposażenia kościoła w 1945 r. oraz analizę jego strat wojennych. Ze względu na rozmiar strat oraz rolę Braniewa jako najważniejszego miasta portowego Warmii, starty jakie poniosła świątynia w 1945 r. należą do jednych z najbardziej dotkliwych na północy Polski.
Dofinansowano ze środków Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego pochodzących z Funduszu Promocji Kultury – państwowego funduszu celowego, w ramach programu „Badanie polskich strat wojennych”.
Opracowanie do pobrania:
J. Jakutowicz, M. Domino, Straty wojenne kościoła św. Katarzyny w Braniewie, Gdańsk 2023
Projekt:
Straty wojenne kościoła farnego p.w. św. Jana Ewangelisty i Matki Boskiej Częstochowskiej w Bartoszycach (2022).
Zadaniem projektu realizowanego w roku 2022 było możliwie najbardziej precyzyjne ustalenie zakresu strat wojennych, jakich doznał kościół farny w Bartoszycach. Nawet pobieżna analiza materiału ikonograficznego wskazywała na duży zakres ubytków, głównie w odniesieniu do nowożytnej sztuki protestanckiej, choć destruktem wojennym okazał się także dawny, barokowy ołtarz główny z ok. 1660 r., którego autorstwo przypisywane jest królewieckiemu rzeźbiarzowi Joachimowi Pfaffowi. Niewątpliwą trudnością przy realizacji zadania jest niemal całkowity brak źródeł pisanych dotyczących historii kościoła.
Podczas realizacji projektu udało się w dużej mierze odtworzyć wygląd wnętrza świątyni sprzed zniszczeń, ustalić lokalizację poszczególnych obiektów oraz prześledzić ich późniejsze losy. Poruszono również problematykę kształtowania się wnętrza kościoła po 1945 r. Obecna aranżacja wnętrza kościelnego jest bowiem efektem koncepcji opartej w dużej mierze na obiektach pochodzących z innych świątyń, głównie z dawnego wschodniopruskiego kościoła w Tylży (niem. Tilsit, ob. Sowieck w obwodzie kaliningradzkim), które po 1945 r. znalazły się w granicach państwa polskiego.
Dofinansowano ze środków Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego pochodzących z Funduszu Promocji Kultury – państwowego funduszu celowego, w ramach programu „Badanie polskich strat wojennych”.